Nieuwjaarstoespraak burgemeester Yolanda Hoogtanders

Leef luuj van Remunj

Wat fijn om u hier vandaag te ontmoeten en samen 2025 in te luiden. Het jaar waarin we 80 jaar vrijheid vieren. Vrijheid waar we ook in 2025 samen verder aan willen bouwen.

80 jaar geleden werd Roermond bevrijd van de Duitse bezetter. Een bezetter waarbij de staat bepaalde wie deugde en wie niet, wie mee mocht doen en wie niet. Ja, zelfs wie het recht had om te bestaan en wie niet. Een bezetter waarbij het recht van de sterkste gold en niet de sterkte van het recht. Eeuwig dankbaar zijn wij de geallieerden die op 1 maart onze stadsgrenzen binnenreden en ons bevrijdden van dit onvrije, dictatoriale regime.

Maar met de bevrijding van de bezetter was Roermond nog niet de vrije stad die we vandaag kennen. Die vrijheid hebben we stap voor stap met elkaar gerealiseerd. Artikel 1 van de Grondwet, waarmee het filmpje begon, is pas sinds 1983 het eerste artikel. Het vormt het fundament van onze samenleving en onze stad.

Vrijheid moet je vieren, en dat doen we ook. Het hoogtepunt van afgelopen jaar was de nationale viering van 5 mei. Wat waren we greutsj op os stjad. In Roermond is veel ruimte om het leven te vieren. Of je dat nu doet op snoeiharde beats bij Solar, klassieke muziek bij het Roerdeltaconcert, of lekker helemaal los met de vastelaovendj. Je kunt jezelf uiten zoals jij dat wilt. En het maak os neet oet wie se oet zuus. Wij maken zelfs daar weer een feestje van…

Vrij zijn betekent dat je mag houden van wie jij wilt en dat ook mag uiten. Bijvoorbeeld tijdens onze pride walk.

Vrij zijn betekent volwaardig meedoen, ook als je een handicap hebt. Daarom leggen we blindegeleidenroutes aan en plaatsen we rolstoeltoegankelijke toiletten in de binnenstad. Kleine stapjes om als stad toegankelijker en inclusiever te worden.

Onze inwoners zijn vrij om hun geloof te belijden en doen dat ook. Ik ben trots dat we bisschopsstad zijn en onze nieuwe bisschop mochten verwelkomen. Trots op onze moskeeën, kerken en tempel die zich onvermoeibaar inzetten voor onze gemeenschap. Trots op de banden met onze Joodse gemeenschap. Trots dat we periodiek aan de Christoffeltafel samenkomen, waar we de verbindingen tussen de geloofsgemeenschappen onderling en met de scholen, welzijnsorganisaties en iedereen die iets wil betekenen voor onze stad, versterken.

Vrijheid is niet onbegrensd. De vrijheid van de een eindigt waar die van de ander begint. De grenzen bepalen we met elkaar en moeten we vervolgens ook samen bewaken. Roermond is een compacte stad; we wonen dicht op elkaar. We moeten dus rekening houden met elkaar. Dat is niet altijd makkelijk, maar we komen er altijd uit.

Vrijheid en veiligheid gaan hand in hand. Stadstoezicht, politie en brandweer stonden op cruciale momenten weer voor ons klaar. Denk maar even terug aan die gasexplosie afgelopen zomer op het dak hier vlakbij.

Maar onze inwoners verwachten meer. Meer zichtbaarheid op straat. Meer contact met de wijkagent. Over de hele linie komen we mensen tekort. Bij de politie stromen jaarlijks meer mensen uit dan er nieuwe beginnen. Dus ik blijf een beroep op u doen.

Want een veilige stad maken we samen. Samen met elkaar en met onze partners in de regio. Roermond is geen eiland. We hebben anderen nodig. En zij ons. Om ons te beschermen tegen hoog water, om te zorgen dat we in droge periodes geen tekort aan water hebben, om te zorgen dat we voldoende energie hebben. Onze samenwerking in Noord- en Midden-Limburg is van vitaal belang voor onze toekomst.

Die samenwerking houdt niet op bij onze landsgrens. Ook in 2025 investeren we in de relaties met Marktredwitz en Nepomuk, met onze partnerstad Mönchengladbach en alle partners in de Euregio. Daarbij laten we ons, eigenwijs als we zijn, niet hinderen door aangekondigde grenscontroles.

In 2025 vieren we 80 jaar vrijheid. Maar die vrijheid wordt op dit moment serieus bedreigd. Van buitenaf. En van binnenuit.
De dreiging van buitenaf komt, net als 80 jaar geleden, van regimes die symbool staan voor dictatuur en onderwerping.

Die maken dat we in Europa alert zijn en onze paraatheid verhogen. Onze vitale infrastructuur extra beschermen.

Voor Roermond betekent dit dat we ons moeten voorbereiden op langdurige uitval van elektriciteit, water, gas en communicatie. Het is misschien moeilijk voor te stellen dat er geen water uit de kraan komt, dat we niet kunnen koken, maar we weten dat we kwetsbaar zijn. Dus kunnen we ons ook voorbereiden, niet met paniek maar met gezond verstand. Bijvoorbeeld door de aanschaf van een noodpakket en te zorgen voor contant geld.

Onze vrije democratische rechtsstaat wordt ook van binnenuit bedreigd. Groepen mensen worden weggezet op basis van hun geloof of achtergrond. Via sociale media krijgen mensen informatie aangereikt waarvan de bronnen niet gecheckt kunnen worden en waar de feiten niet relevant lijken te zijn.

Om hun macht te vergroten maken politieke leiders gebruik van polarisatie en fake news. Wij voelen ons daarin vaak machteloos. Maar dat zijn we niet. Wij kiezen uit welke bronnen we onze informatie halen. Wij kiezen of wij de ander als individu zien of als lid van een groep. Wij kiezen of we haat toelaten in onze harten.

In de vele gesprekken die ik het afgelopen jaar heb gevoerd, hoor ik gelukkig dat de werkelijkheid van alledag nog ver afstaat van de beelden in de media. De meeste mensen in Roermond voelen zich veilig, leven fijn samen in hun buurt, hebben goed contact met hun buren. En willen dat graag zo houden.

Of ze hier geboren en getogen zijn, of net komen wonen.
Hun dromen, wensen en ambities zijn allemaal gelijk.
Ja, we vragen ons allemaal af hoe de toekomst eruit zal zien, maar was dat ooit anders?

Wisten mijn ouders toen ik geboren werd hoe het vandaag de dag zou zijn? Ik denk het niet. En dat geeft ook niet.

Om hoopvol te zijn voor de toekomst hoeven we haar niet te kunnen zien. Onze taak is het om haar mogelijk te maken. Door dicht bij onszelf te blijven, onze waarden hoog te houden en elkaar vast te houden.
In de verbindingen in onze stad, in ons naobersjap, zit onze kracht.
Door het oprechte contact tussen mensen, door met elkaar te eten, samen te vieren, kunnen we echt van vals onderscheiden.

Het hoeven geen lange gesprekken te zijn. Dat hebben we in Roermond niet nodig. Gewoon elkaar even groeten is al genoeg. U weet allemaal hoe eenvoudig dat hier gaat.

Met drie woorden kun je het verschil maken. Drie woorden waarmee je laat zien: ik zie jou, ik wil even horen hoe het met je gaat. Drie woorden die iedereen hier in de zaal kent of snel kan leren.

Enne… auch enne.

Laten we samen het glas heffen op os leef Remunj en op een mooi, warm en hoopvol 2025!