Wet verplichte Geestelijke Gezondheidszorg (Wvggz)

Het kan zijn dat mensen zichzelf of anderen iets dreigen aan te doen door een psychiatrische aandoening. Soms is dan verplichte geestelijke gezondheidszorg nodig. Op 1 januari 2020 is de nieuwe Wet verplichte ggz (Wvggz) ingegaan. Deze wet vervangt de oude wet Bijzondere Opname Psychiatrische Ziekenhuizen (Wet BOPZ). De gemeente vormt na invoering van de Wvggz een extra toegang tot verplichte zorg. De toegang tot verplichte zorg voor professionals in de GGZ en het OM blijft ook bestaan.

Meer mogelijkheden voor behandeling

In de nieuwe wet is beter geregeld dat de betrokkene en zijn familie inspraak hebben in de behandeling en de hulp daarna. Onder de oude wet was verplichte zorg altijd een gedwongen opname. Vanuit de Wvggz kan verplichte behandeling ook thuis of poliklinisch plaatsvinden. Voor verplichte zorg gelden nog altijd strenge voorwaarden. De nieuwe Wvggz maakt het dus niet gemakkelijker om iemand verplichte zorg te geven of op te nemen. Wel zijn er meer mogelijkheden van verplichte zorg. Ook kan die zorg meer in iemands eigen omgeving en netwerk geboden worden.

Uiterste redmiddel

Verplichte geestelijke gezondheidszorg is een uiterste redmiddel en wordt alleen ingezet als er echt geen andere oplossing mogelijk is. Het heeft natuurlijk de voorkeur om al eerder en op vrijwillige basis de juiste hulp en zorg te bieden aan inwoners die dat nodig hebben. In de gemeente werken we hiervoor samen met veel partijen. Bijvoorbeeld met welzijnsorganisaties, het maatschappelijk werk, de woningcorporaties, zorgorganisaties en vrijwilligers. Het gaat dan bijvoorbeeld om begeleiding bij zelfstandig wonen, hulp bij de financiën of het aanpakken van een verslaving. Soms gaat het echter mis en dan kan de Wvggz uitkomst bieden.

Melding psychische hulp (Wvggz)

In de nieuwe wet is opgenomen dat iedereen die zich zorgen maakt dat iemand een gevaar is voor zichzelf of anderen, dit kan melden bij de gemeente. Deze melding moet gedaan worden bij de gemeente waar de persoon met psychische problemen woont. 

Familie, naasten of buren merken namelijk vaak als eerste dat het met iemand niet goed gaat. Het is belangrijk om dit te melden voordat de situatie ernstig wordt. De betrokkene kan dan zo snel mogelijk hulp krijgen. 

Denkt u dat iemand dringend psychische hulp nodig heeft? U kunt dan een melding doen in het kader van de Wet verplichte ggz (Wvggz) bij de medewerkers toegang van het cluster Sociale Zaken. De gemeente onderzoekt dan welke hulp er nodig is.

Let wel op: verplichte zorg is ingrijpend en wordt alleen ingezet in ernstige situaties waarin iemand zelf niet mee wil werken aan zorg. De Wvggz biedt dus niet voor iedereen een oplossing.

Acute crisis?

Is er sprake van een acute psychische crisis? Bel dan de huisarts of 112. De hulp wordt dan onmiddellijk ingezet en een psychiater beoordeelt of verplichte zorg noodzakelijk is. De burgemeester toetst daarna of het zware middel van verplichte zorg terecht is ingezet; hij beslist over het nemen van een crisismaatregel.

Melding psychische hulp op basis van de Wvggz

Denkt u dat iemand dringend psychische hulp nodig heeft? Meld dit bij één van de medewerkers toegang van het cluster Sociale Zaken, in het kader van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz). U kunt met hen in contact komen via het algemene nummer van de gemeente Roermond: 14 0475.
De gemeente onderzoekt of er mogelijk verplichte ggz nodig is. Na uw melding neemt iemand van de gemeente de eerstvolgende werkdag contact met u op. U kunt dan uitleggen wat er aan de hand is en waarom u zich zorgen maakt. 

Let op, u doet de melding in de gemeente waar degene waar u zich zorgen over maakt woont. Verder gelden voor het opleggen van verplichte zorg strenge eisen. Kijk voordat u een melding doet of één van de volgende situaties aan de hand is en waar u dan het beste terecht kunt:

• Bij een acute crisis belt u de huisarts of 112. Dan kan meteen verplichte psychische zorg worden ingezet. 
• Is er sprake van een vorm van dementie, een andere aan ouderdom gerelateerde aandoening of een verstandelijke beperking? Neem dan contact op met de betrokken zorgaanbieder of het CIZ voor hulp op basis van de Wet Zorg en Dwang. 
• Ook bij sociale problemen zoals overlast, burenruzies of behoefte aan opvoedondersteuning biedt de Wvggz geen oplossing. Afhankelijk van uw vraag kunt u dan bijvoorbeeld terecht bij het Centrum voor Jeugd en Gezin, het Algemeen Maatschappelijk Werk of de gemeente.

Wilt u meer weten over de Wvggz en waarom deze is ingevoerd? Lees dan verder op de website van Dwang in de zorg. 

Wat mag u van de gemeente verwachten?

Wat gebeurt er met uw melding?

Na uw melding onderzoekt de gemeente of er mogelijk verplichte zorg nodig is. We gaan daarbij altijd in gesprek met de melder en we proberen altijd met de betrokken persoon zelf te spreken. In een verkennend onderzoek kijken we naar een aantal zaken:

• Lijkt er inderdaad sprake te zijn van een psychische stoornis?
• Hoe ernstig is de situatie, hoe schatten we de kans dat de betrokkene een gevaar is voor zichzelf of anderen?
• Zijn er nog mogelijkheden voor vrijwillige zorg of hulp?

Als de gemeente vindt dat het noodzakelijk is verplichte zorg in te zetten, dan vraagt de gemeente aan de Officier van Justitie om een zorgmachtiging bij de rechter aan te vragen. Het Openbaar Ministerie vraagt een onafhankelijk psychiater om verder onderzoek te doen en om een medische beoordeling te doen om vast te stellen dat er echt sprake is van psychische problemen. De rechter beslist uiteindelijk mede op basis van de medische beoordeling of verplichte zorg wordt ingezet. 

Verplichte zorg is zeer ingrijpend voor de betrokkene. Het wordt alleen ingezet als het echt niet anders kan. Verplichte zorg wil niet zeggen dat de betrokkene altijd wordt opgenomen; het kan ook zijn dat zorg thuis wordt ingezet.

Bent u een naast familielid?

Bent u een naast familielid en nauw verbonden met betrokkene? Dan verneemt u binnen 14 dagen nadat uw melding met u is besproken, de uitkomst van het verkennend onderzoek. Als u het niet eens bent met de uitkomst, hebt u het wettelijk recht om te eisen dat de Officier van Justitie de zaak toch onderzoekt. U kunt in uw gesprek met de gemeente vragen of dat voor u het geval is.

Geen terugkoppeling

Als u geen naast familielid bent van de betrokkene, dan voeren wij het verkennend onderzoek uit maar kunnen wij u niet over de uitkomst informeren. Dat valt onder iemands privacy.